Jak się rozwieść?

Z winą, czy bez orzekania o winie?

Przed podjęciem decyzji czy składać pozew o rozwód z orzekaniem, czy bez orzekania o winie, bądź też przed składaniem odpowiedzi na pozew o rozwód bez orzekania o winie warto rozważyć kilka kwestii.

I. Dowody

A. w przypadku rozwodu bez orzekania o winie (tylko na zgodny wniosek obojga małżonków) Sąd nie zajmuje się w ogóle sprawą winy. Ustala jedynie czy doszło do rozpadu więzi małżeńskich i czy ten rozpad jest trwały. Nie trzeba świadków, nie trzeba żadnych innych dowodów prócz dowodu z przesłuchania przynajmniej jednego małżonka,
B. w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie swoje twierdzenia (np. winę współmałżonka) należy udowodnić wszelkimi możliwymi dowodami, zwykle zeznaniami świadków. Decydując się na rozwód z orzekaniem o winie trzeba tymi dowodami dysponować.

II. Czas

A. w przypadku rozwodu bez orzekania o winie Sąd po otrzymaniu odpowiedzi na pozew zwykle wyznacza termin rozprawy. Termin jest tak bliski lub odległy, jak pozwala na to obłożenie Sądu sprawami. Wyrok rozwodowy zapada zazwyczaj na pierwszej rozprawie. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie zwykle rozwód zapada w ciągu kilku miesięcy – do roku od złożenia pozwu.
B. w przypadku orzekania o winie Sąd przeprowadza postępowanie dowodowe. Po otrzymaniu odpowiedzi na pozew Sąd zazwyczaj wysyła pytania do świadków (często uprzednio wzywając strony do przedstawienia propozycji swoich pytań na piśmie). Po wpłynięciu odpowiedzi Sąd zwykle wyznacza rozprawę, na którą wzywa strony. Przesłuchanie świadków na piśmie jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem Sądu. Możliwe są też warianty, gdy np.:
– Sąd wyznacza najpierw rozprawę wzywając tylko strony, na której to rozprawie przesłuchuje strony informacyjnie, wcześniej zachęcając do zgodnego rozwodu. Następnie wyznacza rozprawę celem przesłuchania świadków. Na tej samej rozprawie Sąd przesłuchuje końcowo strony (względnie w tym celu wyznacza kolejną rozprawę).
– Sąd wyznacza rozprawę wzywając na nią świadków. Potem kolejną na przesłuchanie stron.
Nadmienić należy, że jeżeli jakiś wezwany świadek się nie stawi, to Sąd zazwyczaj wzywa go ponownie, co powoduje konieczność przeprowadzenia kolejnej rozprawy.
Konkludując: w sytuacji rozwodu z orzekaniem o winie należy liczyć się z tym, że sprawa trwać będzie dłużej lub dużo dłużej.

III. Koszty

A. rozwód bez orzekania o winie skutkuje tym, że Sąd zwraca powodowi 300 zł z 600 zł opłaty sądowej od pozwu oraz (jeśli strony nie uzgodnią odmiennie) zasądza od pozwanego na rzecz powoda 150 zł tytułem zwrotu połowy niezwróconej przez Sąd częci opłaty od pozwu,
B. rozwód z orzekaniem o winie powoduje, że Sąd nic nie zwraca powodowi. Sąd obciąża przegranego kosztami postępowania (to nie tylko te 600 zł, ale też inne koszty np. koszty zastępstwa procesowego strony wygrywającej). Może to być łącznie kilka tysięcy złotych.

IV. Alimenty

A. rozwód bez orzekania o winie (względnie ustalenie przez Sąd winy obu stron) powoduje, że każdy z małżonków może domagać się, nawet po rozwodzie, alimentów od byłego małżonka jeśli popadł w niedostatek (mimo należytych starań nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb, bo np. uległ wypadkowi lub ciężko zachorował),
B. orzeczenie wyłącznej winy jednego z małżonków powoduje, że drugi – niewinny małżonek może żądać od małżonka wyłącznie winnego tak w toku sprawy rozwodowej jak i po niej alimentów w sytuacji gdy rozwód spowodował u niewinnego „istotne pogorszenie sytuacji materialnej” nawet jeśli małżonek niewinny nie popadł w niedostatek.

Nadmienić należy, że powyższa analiza idealnie pasuje do sytuacji, gdy małżonkowie nie mają dzieci lub gdy nie ma sporu w sprawach dot. władzy rodzicielskiej i kontaktów z dziećmi. Gdy istnieje taki spór Sąd musi przeprowadzać postępowanie dowodowe, co ma wpływ na czas postępowania.